
Voedingsmiddelen te vermijden
In het artikel 'Belangrijke voedingsstoffen voor je baby' kon je lezen welke voedingsmiddelen geschikt zijn voor je baby en welke voedingsstoffen hij in verhouding misschien iets meer nodig heeft dan jijzelf. Maar net zoals er voedingsmiddelen zijn die hij juist extra nodig heeft, zijn er ook bepaalde producten die je liever wilt vermijden omdat ze juist voedingsstoffen bevatten waarvan je baby minder moet binnenkrijgen dan jij.
Hoewel je baby al vaak kan mee-eten met wat jij op je bord hebt liggen, is het belangrijk om rekening te houden met specifieke voedingsmiddelen die minder geschikt zijn voor zijn leeftijd. Denk bijvoorbeeld aan bepaalde ingrediënten die voor jou geen probleem zijn, maar voor je baby wel risico’s kunnen opleveren, zoals rauw voedsel als vis of onbewerkt vlees. Dit kan gevaarlijk zijn voor je baby vanwege het risico op voedselvergiftiging. Ook harde stukjes voedsel zoals noten of popcorn vormen een verstikkingsgevaar en zijn daarom af te raden (noten zijn wel aan te bieden als notenpasta's). Zout en suiker moeten ook zo veel mogelijk worden vermeden of in ieder geval beperkt. Vooral zout is belastend voor de nog onvolgroeide nieren van je kleintje, en te veel suiker kan ervoor zorgen dat je baby al vroeg een voorkeur ontwikkelt voor zoet eten, wat later in het leven kan leiden tot overgewicht en tandproblemen Misschien is dit voor jou wel logisch, maar er zijn ook minder voor de hand liggende voedingsmiddelen die je beter kunt vermijden, zoals honing.

Overmatig zout is voor iedereen slecht, maar voor baby’s geldt dat het nog slechter kan zijn. De nieren zijn nog niet volgroeid genoeg om grote hoeveelheden zout te verwerken, wat kan leiden tot gezondheidsproblemen. Net als suiker wordt zout vaak toegevoegd als smaakmaker aan onder andere sauzen. Vermijd in ieder geval het handmatig toevoegen van zout, want veel zout zit al verborgen in dagelijks gebruikte producten.
Hoeveel zout is dan te veel? Baby’s onder één jaar mogen niet meer dan 1 gram zout, wat neerkomt op 400 mg natrium per dag. Dat betekent niet dat je elke dag een rekensom hoeft uit te voeren, maar het is wel belangrijk om goed te letten op je keuzes. Kijk goed op de verpakkingen of natrium of zout erop staat. Zoals je eerder kon lezen, is natrium 2,5 keer zo weinig als zout.
Je kunt voorkomen dat er te veel natrium in het dieet van je baby zit door bewerkte voedingsmiddelen te vermijden, het zoutvaatje te mijden en zelfs een deel van een recept voor je baby opzij te zetten voordat je zout toevoegt.

Suiker is een voedingsmiddel dat je als volwassene al liever vermijdt, maar voor baby’s is het nog belangrijker om het binnen de perken te houden. Zelfs wanneer de tandjes nog niet zijn doorgekomen, kan suiker al schade aanrichten aan het gebit. Het wordt vaak als zoetstof toegevoegd aan allerlei (ultrabewerkte) producten, terwijl het eigenlijk geen essentiële voedingsstoffen bevat. Daardoor fungeert het vooral als ‘vulling’ zonder echte voedingswaarde.
Het is goed om te onthouden dat baby’s van nature een voorkeur hebben voor zoet voedsel, want eerlijk is eerlijk: wie houdt er nou niet van zoet? Toch is dit juist de fase waarin je baby het meest openstaat voor verschillende smaken zoals bitter, zuur en hartig. Door je kleintje te laten beginnen met voeding die van nature laag in suiker is, help je hem een gezonde eetgewoonte te ontwikkelen en voorkom je dat hij later vooral naar zoete dingen verlangt.
Een aandachtspunt zijn sauzen: vaak zitten ze vol toegevoegde suikers. En laat je niet misleiden door andere namen zoals fructose, dextrose of glucosestroop – het zijn allemaal vormen van suiker. Dit betekent natuurlijk niet dat je baby nooit iets zoets mag proeven; laat hem gerust een hapje taart proberen op een feestje. Het gaat, zeker in het eerste levensjaar, vooral om het structureel (op dagelijkse basis) vermijden van toegevoegde suikers, zoals geraffineerde witte suiker of agavesiroop.
Voedingsmiddelen die van nature suiker bevatten, zoals fruit, zijn prima, maar ook hier geldt: met mate en bij voorkeur in combinatie met vezels, eiwitten en/of vetten. Zo voorkom je dat de bloedsuikerspiegel van je baby ineens te snel stijgt. Een goede combinatie zou bijvoorbeeld een notenpasta met een lepel Griekse yoghurt kunnen zijn (een gouden tip trouwens, ook voor volwassenen).

Een ander voedingsmiddel dat je liever vermijdt voor kinderen onder de vier jaar, is venkel. Venkel bevat estragol, een natuurlijk genotoxisch carcinogeen, wat betekent dat het bij hoge doses schadelijke gezondheidsrisico’s kan veroorzaken. Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) raadt daarom het gebruik van venkelolie en venkelthee af voor kinderen onder de vier jaar. Venkel als groente kan echter wel aangeboden worden, zolang het niet te vaak of in te grote (ongezonde) porties wordt gedaan. Dragon, kervel en basilicum bevatten deze stoffen ook, dus wees voorzichtig en gebruik ze als kruiden in plaats van de basis van een gerecht.
Cafeïne is een andere stof waar je voorzichtig mee moet zijn. Het is voor de meeste ouders logisch dat een baby geen koffie of cola drinkt, maar wist je dat thee, behalve theïne, ook cafeïne bevat? Hoewel thee een rustgevende keuze lijkt, kan het (met name zwarte) thee de ijzeropname van je baby verstoren. Zelfs sommige kruidentheeën bevatten sporen van cafeïne. Daarom is het beter om thee te vermijden, zelfs tijdens de koude wintermaanden.
Het is belangrijk om bewust te zijn van de ingrediënten in de voeding die je je baby aanbiedt. Hoewel veel van deze stoffen voor volwassenen geen probleem zijn, kunnen ze voor baby’s risico’s met zich meebrengen. Het vermijden van bepaalde producten kan helpen om je baby gezond te houden en een veilige basis te leggen voor zijn toekomstige eetgewoonten.

Rauwe honing is een goed voorbeeld van iets wat je beter kunt vermijden voor je baby. Hoewel honing voor volwassenen meestal onschadelijk is, kan het bij baby’s jonger dan een jaar een bron zijn van de bacterie Clostridium botulinum, die een ernstige infectie kan veroorzaken: botulisme. Deze bacterie bevat sporen die in de darmen van baby’s kunnen uitgroeien tot toxines, met mogelijk gevaarlijke gevolgen. Daarom, hoewel honing gezond kan zijn voor volwassenen, blijft het voor baby’s absoluut niet veilig tot hun eerste verjaardag.
Let op met rijst!
Rijst is niet iets wat je helemaal uit de weg hoeft te gaan. Wel is het goed om er wat bewuster mee om te gaan. Waarom? Er is bewijs dat een te hoog gehalte aan arseen, een metaal dat in rijst voorkomt, kan leiden tot gezondheidsrisico’s zoals een verhoogd risico op kanker. Geen zorgen, je kunt rijst gerust blijven geven, maar vermijd vervangende producten voor borst- of kunstvoeding op basis van rijstdranken. Geef ook rijstkoeken en wafels niet te vaak als snack, en kook rijst in een voldoende grote hoeveelheid water (zes keer zoveel water als rijst) om het arseengehalte te verlagen.